بی مقدمه عرض کنم   :

امر به معروف چیست؟ 

نهی از منکر چیست؟ 

احکام فقهی آن کدام است؟ 

شرائط اخلاقی آن چیست؟ و ....

سعی می کنم برخی از مطالب را به نحو مختصر و متناسب با حال و روز وبلاگ بیان کنم و شبهات پیرامون آن را جواب دهم 

من باب مقدمه:

در احکام   دین، به تمام واجبات   و مستحبات   معروف و به تمام محرمات و مکروهات منکر گفته می‌شود بنابراین واداشتن افراد جامعه به انجام کارهای واجب و مستحب امر به معروف و بازداشتن آنها از کارهای حرام و مکروه نهی از منکر است.

امر به معروف و نهى از منکر, واجب کفایى است که اگر افرادى - به قدر کفایت - به انجام آن اقدام کنند, از دیگران ساقط مى شود. و اگر همهء افراد آن را ترک کرده باشند, چنانچه شرایط آن موجود باشد, همهء آنها ترک واجب کرده اند.

حضرت امام در توضیح المسائل خود می فرماید:

2786 امر به معروف و نهى از منکر با شرایط‏ى که ذکر خواهد شد، واجب است، و ترک آن معصیت است. و در مستحبات و مکروهات، امر و نهى مستحب است.

که مباحث پیرامونبه تدریج بیان خواهد شد 

......

ده درس مهم امر به معروف و نهی از منکر


  امر به معروف، نشانه عشق انسان به مکتب است.
* امر به معروف، نشانه علاقه انسان به سلامت جامعه است.
* امر به معروف، نشانه فطرت بیدار جامعه است.
* امر به معروف، مایه تشویق نیکوکاران جامعه است.
* امر به معروف، مایه تذکر و آگاه کردن افراد جاهل است.
* امر به معروف و نهى از منکر، گاز و ترمزى است که ماشین جامعه را هدایت مى‏ کند.
* امر به معروف و نهى از منکر والدین است که اساس تربیت کودک را تشکیل مى ‏دهد.
* امر به معروف، سبب دلگرمى و تقویت افراد کم اراده مى‏شود.
* امر به معروف، نشانه حضور در صحنه است.
* نهى از منکر، جبران کننده کمبود تقواى بعضى از افراد جامعه است.
* امر به معروف، جامعه را رشد مى‏دهد و نهى از منکر، جامعه را از سقوط نجات مى ‏دهد.
* امر به معروف و نهى از منکر، نشانه غیرت دینى و احساس مسئولیت است.
* امر به معروف و نهى از منکر، نوعى نظارت عمومى است.

داستان حضرت ابراهیم:

حضرت ابراهیم که عموى خود را بت پرست مى‏ دید، براى بازداشتن او از این کار به او گفت: این مجسمه‏ هایى که شما پایبند عبادت آنها شده‏ اید، چه معنا دارد؟

 اِذْ قالَ ِلاَبیهِ و قَوْمِه ما هذِه التَّماثیلُ التَّى اَنتُم لَها عاکِفُون 

از این بیان بسیار کوتاه، به چند اصل مهم در امر به معروف و نهى از منکر پى مى‏ بریم:
  کسى که امر به معروف مى‏ کند، باید از رشد و کفایت خاصى برخوردار باشد.
  در امر و نهى شرط سنى وجود ندارد. قالَ ِلاَبیه
  امر و نهى را از نزدیکان شروع کنیم. قالَ ِلاَبیه
در نهى از منکر، ابتدا از منکرات بزرگ شروع کنیم. ما هذِهِ التَّماثیل
در امر و نهى، مردم را به کرامت و شخصیت خودشان متوجه سازیم. اَنتُم لَها عاکِفُون
در نهى از منکر، گاهى باید یک نفر در برابر گروهى قرار گیرد. لاَبیهِ و قَوْمِه
در امر و نهى با شیوه سؤال، وجدانها را بیدار کنیم. ما هذِهِ التَّماثیل
در امر و نهى، قاطعیت و صراحت داشته باشیم. اَنْتُم وَ آبائکُم 

بهترین امت:

قرآن خطاب به مسلمانان مى‏ فرماید: کُنْتُم خَیرَ اُمَّةٍ اُخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرُونَ بِالْمَعروفِ و تَنْهَوْن عن الْمُنکَرِ تُؤمِنُونَ بِاللّه شما بهترین امتى هستید که بر مردم ظاهر شده‏ اید؛ به شرط آنکه امر به معروف و نهى از منکر کنید.
امر به معروف کارى است که خداوند انجام مى‏ دهد:
اِنَّ اللّهَ یَأمُرُ بِالعَدْلِ و الاِحسانِ
چنانکه امر به منکر کار شیطان است:
الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الفَقرَ و یَأمُرُکُم بِالفَحشاء
امر به معروف یک وظیفه عمومى است. قرآن مى‏ فرماید: تمام مردان و زنان با ایمان نسبت به یکدیگر حق ولایت دارند تا یکدیگر را به معروف سفارش کنند و از منکر باز دارند.
البتّه همواره در قرآن، امر به معروف، مقدم بر نهى از منکر به کار رفته است تا بفهماند که کارها را از راه مثبت پیگیرى کنید و در جامعه، تنها انتقاد کننده نباشید.